Provotyping: een werkboek voor toekomstmakers

Centraal in Vandists aanpak staat het idee dat een hoopvol toekomstverhaal niet ontstaat uit rapporten of cijfers, maar uit verbeelding. De eerste stap in zijn vierdelige proces is dan ook: ‘What if?’ – het ontwikkelen van een aantrekkelijk en richtinggevend toekomstbeeld. Vervolgens zoekt hij naar een ‘coalition of the willing’: mensen en organisaties die samen willen werken aan dat gedeelde beeld.

Van prototype naar praktijk

De kern van Provotyping ligt in het daadwerkelijk zichtbaar en tastbaar maken van dat toekomstbeeld. Dat doet Vandist met ‘provocerende prototypes’: kleine, speelse ingrepen die laten zien hoe een andere toekomst eruit kan zien. Geen abstracte toekomstvisies, maar praktijken die je kunt aanraken, ervaren en delen. In de laatste fase pleit hij voor het vieren van successen – om betrokkenheid te vergroten en de energie vast te houden.

Visueel krachtig en praktisch bruikbaar

Het boek is rijk geïllustreerd met werk van Mieke Geenen, die met behulp van AI visuele interpretaties maakte van de besproken ideeën. Dat maakt Provotyping tot een opvallend kleurrijk boek, zonder dat het ten koste gaat van de leesbaarheid of helderheid. De methodiek wordt ondersteund door het ‘Provotyping Canvas’, dat voor- en achterin het boek is opgenomen en uitnodigt tot direct gebruik.

Wat als de prijs van water morgen tien keer hoger zou zijn dan vandaag? De verpakkingen van de producten in de Dropstore leggen uit hoe regionale waterschaarste leidt tot economische shocks die voelbaar zijn tot in je keuken.

Relevantie voor de verpakkingsindustrie

Voor bedrijven in de verpakkingssector, die door Europese wetgeving en duurzaamheidsdoelstellingen steeds meer onder druk staan om te innoveren, biedt dit boek een bruikbare benadering. Provotyping kan helpen bij het ontwikkelen van toekomstgerichte concepten die niet alleen voldoen aan regelgeving, maar ook intern draagvlak creëren en klanten inspireren. Het boek geeft handvatten om verandering vorm te geven vanuit een gezamenlijk verhaal, met ruimte voor creativiteit en samenwerking.

Verbeelding als gereedschap

Stefaan Vandist schrijft met een toon die tegelijk optimistisch en realistisch is. Hij vermijdt doemscenario’s en kiest voor een constructieve benadering van grote maatschappelijke vraagstukken zoals klimaatverandering, biodiversiteit en sociale transities. Die toon en aanpak leverden hem de titel Managementboek van het Jaar 2025 op.

Snijvlak innovatie en duurzaamheid

Provotyping is vooral geschreven voor professionals die actief zijn op het snijvlak van innovatie, duurzaamheid en organisatieontwikkeling. Het boek wil geen blauwdruk geven, maar een uitnodiging doen: tot verbeelding, samenwerking en actie. Daarmee is het eerder een werkboek dan een manifest, en nodigt het uit om gelezen, gedeeld en gebruikt te worden. Niet als oplossing, maar als gereedschap.