‘Standaardisatie is de sleutel voor succesvol hergebruik verpakkingen’

Volgens Barron is de maatschappelijke steun voor hergebruik groot. ‘Uit een recent consumentenonderzoek van City2Sea blijkt dat drie op de vier mensen vinden dat merken en retailers meer moeten doen om refill en reuse mogelijk te maken. Bovendien geeft acht op de tien consumenten aan zelf al actief bezig te zijn hun afval te verminderen.’
Ook de wetgeving werkt richting hergebruik. Barron wijst onder meer op de Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) en de EPR-vergoedingen. ‘Bij hergebruikmodellen betalen producenten alleen voor de eerste inzet van de verpakking. Elke hergebruikte cyclus is vrijgesteld van EPR-kosten. Dat betekent potentiële besparingen voor merken en retailers.’
Hij wijst op Frankrijk als voorbeeld. Daar worden vijf procent van de EPR-gelden opnieuw geïnvesteerd in de ontwikkeling van herbruikbare verpakkingssystemen. ‘Citeo ontwikkelt standaarden voor herbruikbare verpakkingen, en de overheid financiert de uitvoering. Dat is een aanpak die we ook graag in het VK zouden zien.’

Vier modellen van hergebruik

Om de mogelijkheden te structureren, lichtte Barron de vier business-to-consumer hergebruikmodellen toe, zoals gedefinieerd door de Ellen MacArthur Foundation. Het gaat om ‘refill at home’, ‘refill on the go’, ‘return from home’ en ‘return on the go’.

Bij ‘refill at home’ koopt de consument een duurzame buitenverpakking en vult deze thuis aan, bijvoorbeeld met concentraat of navulzakjes. Voorbeelden zijn Neat en Bauer Collective. ‘Het voordeel hiervan is dat de consument een aantrekkelijke, duurzame verpakking bewaart, wat merkloyaliteit versterkt’, aldus Barron.
‘Refill on the go’ vindt plaats in winkels of onderweg. Barron wijst op recente pilots zoals de Refill Coalition in Aldi-filialen en systemen waarbij consumenten waterflessen navullen bij een station.
‘Return from home’ werkt volgens het melkboerprincipe: de verpakking wordt aan huis opgehaald en hergebruikt. Barron noemt onder meer Milk & More en Cargo. ‘Een interessant detail: 96 procent van de gebruikers geeft aan opnieuw voor een herbruikbare verpakking te kiezen. Dat onderstreept de acceptatie.’
Bij ‘return on the go’ brengt de consument de verpakking terug naar de winkel of een inzamelpunt. ‘Het initiatief Reposit is inmiddels actief in 25 vestigingen van M&S en haalt een retourpercentage van 85 procent. Dat ligt ruim boven de milieu-break-even voor hergebruik ten opzichte van single-use.’

Business-to-business en e-commerce

Naast consumentenmodellen zijn er ook business-to-business oplossingen en e-commerceconcepten. Barron noemt onder andere Mooring, dat ‘packaging as a service’ aanbiedt met herbruikbare pouches voor droge voedingsmiddelen. Klanten sparen punten via een retour-app, wat merkloyaliteit stimuleert.
Voor e-commerce zijn er initiatieven als ReZip, dat samenwerkt met Amazon. ‘Hun doos kan plat worden teruggestuurd via inzamelpunten, waarna de klant een voucher ontvangt. Zulke modellen combineren gebruiksgemak met merkbinding.’

Praktische begeleiding voor merken

The Pack Hub ondersteunt merken en retailers die de overstap willen maken. ‘We analyseren productassortimenten en verpakkingsprestaties om te bepalen welke producten geschikt zijn voor hergebruik’, legt Barron uit. Producttype, frequentie van gebruik en logistieke haalbaarheid spelen daarbij een rol.
Een van de case studies is Arla. Barron: ‘We hebben hun productlijnen en productieprocessen onderzocht en mogelijke herbruikbare oplossingen aangedragen, onder andere op basis van onze Innovation Zone, waarin inmiddels meer dan 10.500 duurzame innovaties zijn opgenomen. Voor Arla hebben we ook een roadmap opgesteld om stap voor stap een hergebruikstrategie te ontwikkelen.’

Samenwerking als doorslaggevende factor

Een belangrijk punt van Barron is dat samenwerking essentieel is. Hij benadrukt het belang van gedeelde infrastructuren en standaardisatie. ‘Een gestandaardiseerd, herbruikbaar potje kan in een duurzame buitenverpakking worden geplaatst die door verschillende merken wordt gebruikt. Zo behoudt elk merk zijn eigen uitstraling, maar wordt de logistiek eenvoudiger en goedkoper.’
Een concreet voorbeeld van samenwerking is de Reuse Packaging Partnership. Dit consortium, ondersteund door Innovate UK en WRAP, wordt gedragen door grote Britse supermarktketens als Aldi, Asda, Lidl, Sainsbury’s en Tesco. ‘Dit initiatief heeft enorm veel potentie. Het laat zien dat sectorbreed hergebruik mogelijk is, mits partijen de handen ineenslaan.’

De rol van beleid en gedragsverandering

Tijdens de afsluitende vragen ging Barron in op de situatie in de evenementensector. In Nederland is het sinds 2024 verboden om op festivals en besloten evenementen single-use plastic te gebruiken, tenzij recycling gegarandeerd is. Barron ziet kansen voor het VK. ‘Het is een no-brainer om herbruikbare bekers in te zetten bij gesloten evenementen. Je weet dat ze terugkomen. Toch zie je nog steeds single-use, zelfs in grote stadions. Dat is zonde, want de consument is bereid, en in landen als Duitsland en Nederland is het allang gewoonte.’

Volgens hem kan beleid hier het verschil maken. ‘Als je het aan de industrie overlaat, duurt het te lang. Wetgeving dwingt de sector om de stap sneller te zetten. Uiteindelijk draait het om gewoontegedrag: consumenten moeten weten wat te doen zonder na te denken.’

 Kantelpunt

Barron benadrukte dat de sector op een kantelpunt staat. Consumenten zijn bereid, de wetgeving beweegt in de richting van hergebruik, en er zijn talloze innovatieve voorbeelden. Maar om echt door te breken, is standaardisatie en samenwerking tussen merken en retailers noodzakelijk. ‘Alleen zo kunnen we de infrastructuur opzetten die hergebruik schaalbaar en aantrekkelijk maakt’, besluit hij.