Healix Hackathon 2025: een sector in zwaar weer

De kernconclusie van deze bijeenkomst, die werd georganiseerd door Marcel Alberts, de oprichter van plastic recycler Healix, is dat iedereen wel circulair wil, maar dat bijna niemand wil betalen zolang virgin plastic goedkoper is. Zonder structurele afnamecontracten en bindend beleid blijft de businesscase broos, zo was de slotsom.

'Het systeem werkt gewoon niet goed'

Voor Lucy van Keulen van adviesbureau L’Atarimae was de hackathon meer dan kennisuitwisseling. Ze zag vooral de openheid waarmee deelnemers hun zorgen deelden:
“Je zag de passie van iedereen, maar ook de angst. Het is echt twee voor twaalf. Op een beurs hoor je vaak alleen halleluja-verhalen, hier durfde men zich kwetsbaar op te stellen. Dat maakt zichtbaar dat je niet alleen staat, en dat was waardevol.”

Volgens Van Keulen is het probleem breder dan alleen recyclingbedrijven. Ze wijst op een fundamentele stilstand in de chemie: “Grote internationale concerns hebben hun teams uitgehold, investeringen zijn stopgezet en geplande installaties voor biobased grondstoffen en chemische recycling staan on hold. Terwijl we in Maastricht bijeen zaten, sloot een van de grootste afvalverwerkers in Engeland fabrieken. Dat zijn signalen die je nauwelijks in het nieuws terugziet, maar ze zijn bepalend voor de stemming in de hele sector.”

Greenwashing

Van Keulen plaatst ook kanttekeningen bij de positieve verhalen die soms de media halen. “Een nieuwe installatie op Chemelot klinkt mooi, maar vergeleken met de capaciteit die verdwijnt is het een speldenprik. Mechanische recycling is nu al duurder dan virgin, chemische recycling vraagt nog veel meer energie en dus kosten. Dat wordt soms gebracht als de oplossing, maar in werkelijkheid is het de komende jaren vooral greenwashing.”

De hackaton trok veel belangstelling

Uitwegen zoeken

Ondanks de moeilijke situatie ziet Van Keulen wel aanknopingspunten. Cruciaal is volgens haar meer transparantie in de keten:
“We moeten veel meer inzetten op traceability en data. Waar komt het materiaal vandaan, wat is de verborgen impact? In de modewereld gebeurt dit al, waarom zou het in plastics niet kunnen? Met de CSRD-richtlijnen komt die druk er sowieso. Als je kunt aantonen dat jouw materiaal lokaal wordt gerecycled met groene energie, heb je een sterk verhaal tegenover import uit China die met kolen is geproduceerd.”

Daarnaast pleit ze voor kleinschaligere, lokale ketens: “We moeten terug naar kleinere netwerken die wel werken en waarin partijen bereid zijn een stap extra te zetten voor elkaar. Maak inzichtelijk dat dit CO₂ bespaart en leg die waarde vast. Grote internationale ketens lopen vast, dus laten we lokaal beginnen.”

Lucy van Keulen

Politieke druk onmisbaar

Van Keulen van L’Atarimae benadrukt dat de markt dit niet alleen zelf op kan lossen. “Verpakkers veranderen zichzelf niet; die zijn gebaat bij het goedkoopste systeem, niet het beste systeem. Politieke druk is noodzakelijk. Zonder regelgeving die recycled content afdwingt op korte termijn en goedkope import begrenst, blijven we achter de feiten aanlopen.”

Toch hoopvol

Toch blijft ze hoopvol: “We kunnen zeggen dat alles failliet gaat, maar er is nog zoveel kennis, kunde en passie. Dat moet in de juiste banen worden geleid. We moeten leren van deze crisis en hem benutten om onszelf opnieuw uit te vinden. Bedrijven die alleen praten vallen af, bedrijven die doen en nieuwe paden inslaan, blijven overeind.”

De hackathon maakte volgens Van Keulen duidelijk dat het huidige systeem fundamenteel kraakt, maar ook dat er energie en wilskracht aanwezig is om nieuwe wegen te zoeken. “Het is een harde shake-out, maar die is nodig. Snoei kan ook leiden tot nieuwe groei – dat zie je in de natuur net zo goed als in deze sector.”