Marcel Alberts (Healix): 'We hebben alles gedaan; het is niet genoeg'

Alberts steekt zijn frustratie niet onder stoelen of banken. “Toen we begonnen, stonden we technologisch nog maar aan het begin. Nu draait de fabriek met de helft van het aantal mensen van een jaar geleden en technisch beter dan ooit. We hebben omsteltijden teruggebracht, 20 procent kosten bespaard, alle knoppen waar we aan konden draaien hebben we gedraaid. En toch blijven we te duur.”
De daling van de virginprijzen verraste hem. “We dachten: nu zitten we eindelijk op hetzelfde niveau. Maar precies toen zakte virgin nog eens 20 procent verder weg. Daarmee vielen alle berekeningen in duigen.”

Geen handreiking

Tijdens de hackathon Surviving Circularity, waar klanten, overheid en financiers aanwezig waren, werden de knelpunten scherp blootgelegd. “Twee dingen kwamen duidelijk naar voren,” vertelt Alberts. “Ten eerste: als sector moeten we veel beter georganiseerd zijn. Ten tweede: het idee dat je een premium krijgt voor recyclaat is echt voorbij. Een klant zei het mooi: voor een tweedehands auto betaal je ook niet meer dan voor een nieuwe. Waarom zou dat bij plastic anders zijn?”
De hoop dat de overheid of financiers op korte termijn steun zouden bieden, bleek ijdel. “We hebben de noodklok geluid, maar er kwam geen handreiking. Logisch misschien, want er is geen perspectief zolang beleid en regelgeving achterblijven.”

Schaalgrootteprobleem

Volgens Alberts spelen drie factoren hen parten: schaalgrootte, energie en loonkosten. “Met één lijn drukken de vaste kosten zwaar. Tel daar de hoge energie- en loonkosten in Nederland bij op, en je komt er niet. In landen waar die kosten lager liggen en waar je kunt profiteren van bestaande infrastructuur, wordt het verhaal anders.”
Daarom kiest Healix nu voor een partner-manufacturing model. “We zoeken een partij die onze lijn kan overnemen en integreren in een groter geheel. Wij licenseren de technologie, trainen hun mensen, en houden toezicht op kwaliteit en traceerbaarheid. Dat is de meest realistische manier om competitief te blijven.”

Kwaliteit blijft uitgangspunt

De zorg dat uitbesteding ten koste gaat van de kwaliteit, neemt Alberts weg. “We hebben protocollen met onze leveranciers en een eigen laboratorium waar we de kwaliteit controleren. In eerste instantie houden we die controle volledig in eigen hand. Later kan dat ook bij de partner, mits we zeker weten dat de resultaten overeenkomen. Onze klanten hoeven daar niet over te twijfelen.”

Wrang

De keuze heeft directe gevolgen voor het team in Maastricht. “Ik heb het personeel eerlijk verteld: de kans is groot dat de lijn hier verdwijnt. Dat doet pijn, want we hebben samen keihard gewerkt en het team heeft alles gedaan wat ik gevraagd heb. Ze hebben de fabriek beter laten draaien dan ooit. Dat het dan tóch niet genoeg blijkt, voelt wrang. Ik voel me daar persoonlijk verantwoordelijk voor.”
Tegelijk ziet hij kansen voor zijn mensen. “Hun vakmanschap is in trek. Ik hoor nu al van bedrijven die zeggen: als er mensen vrij komen bij Healix, willen wij ze graag hebben. Maar dat neemt niet weg dat dit een klap is.”

Illusie armer

De koerswijziging raakt Alberts ook persoonlijk. “Ik geloofde dat we met deze technologie echt een verschil konden maken. En technisch is dat ook gelukt. Maar de markt draait zich tegen je. Dan ben je uitgespeeld. Het voelt alsof ik een illusie armer ben. Misschien dacht ik wel te veel dat we de wereld konden redden, of in elk geval een belangrijke bijdrage konden leveren. Maar zonder dwingende regelgeving en beleid is dit nauwelijks vol te houden.”
Hij vergelijkt de situatie met het rookbeleid van vroeger. “Toen ik jong was rookte bijna iedereen. Nu is dat sterk teruggedrongen. Dat kwam niet door vrijwillige gedragsverandering, maar door wet- en regelgeving: hogere prijzen, rookverboden. Zo werkt het ook bij plastics. Zonder stevige regels kiezen bedrijven en consumenten voor de goedkoopste optie, en dat is nu virgin.”

Marcel Alberts

Open dag voor partners

Op 10 oktober organiseert Healix een open dag in Maastricht, tijdens de K-Fair-week. “Daar laten we de lijn live draaien en kunnen geïnteresseerde partijen zich melden. Het is een transparant proces, met een dataroom en een NDA. We willen voor het einde van het jaar duidelijkheid hebben: of er steun komt om in Maastricht door te gaan, of dat we met een partner verder gaan.”
De opties zijn helder: in het beste geval komt er onverwachte steun en kan de lijn in Limburg blijven. Realistisch gezien vindt Healix een partner in een lager-kostenland. En in het slechtste geval? “Dan is het einde oefening.”
Ondanks de onzekerheid wil Alberts met deze stap een signaal afgeven. “Onze concurrent is niet de recycler naast ons, maar virgin plastic. Als sector moeten we slimmer samenwerken en de krachten bundelen. Alleen zo houden we circulariteit overeind in een markt die ons nu geen ruimte geeft.”