Tijdens Fruit Logistica 2024 (7-9 februari) in Berlijn zijn vertegenwoordigers van Europese organisaties in de toeleveringsketen van groenten en fruit bijeengekomen op initiatief van het Italiaanse Pro Food, een vereniging die Europese producenten van verpakkingen voor verse levensmiddelen vertegenwoordigt. De reden was een rondetafelgesprek over PPWR en de noodzaak van het herhalen van een niet-ideologische, datagedreven aanpak.
Verpakkingen afschaffen
Zeer kritisch over het voorstel om verpakkingen voor groenten en fruit af te schaffen was Massimiliano del Core, voorzitter van Ortofrutta Italia, die het belang benadrukte van plastic verpakkingen bij het beschermen van de waarde van producten en het verlengen van de houdbaarheid, een relevant aspect vooral voor de export van groenten en fruit. Del Core: ‘Bovendien zijn verpakkingen een hulpmiddel om voedselverspilling tegen te gaan, die voor 70% optreedt na aankoop door eindgebruikers. Niet minder belangrijk is de rol die verpakkingen spelen bij het vergroten van de waarde van groenten en fruit op de markten door de communicatie van productkenmerken en herkomst te communiceren. De regelgeving moet gericht zijn op het beheer van het einde van de levensduur om recycling te stimuleren.’
Wetgeving kost 32.000 banen
Luigi Scordamaglia, CEO van Filiera Italia en president van Eat Europe, is dezelfde mening toegedaan en merkte op hoe deze voorgestelde verordening alleen al in Italië zou leiden tot het verdwijnen van 32.000 banen. ‘Aan de ene kant investeert de EU geld in het bevorderen van de consumptie van gezond voedsel waarin groenten en fruit centraal staan, en aan de andere kant voorkomt ze door het verwijderen van verpakkingen het stimuleren van deze producten, terwijl ook de voedselverspilling toeneemt.’
Eerlijk, realistisch en betaalbaar
Ook gekant tegen de ideologische houding van de Europese Commissie is Luc Vanoirbeek, voorzitter van de F&V-werkgroep van COPA-COGECA, die stelt dat wetten eerlijk, realistisch en betaalbaar moeten zijn. PPWR voldoet aan geen van deze eisen. Hij hoopt ook een redelijker dialoog met de volgende Commissie op gang te brengen.
Verbod op plastic verpakkingen
Martin Engelmann, algemeen directeur van IK Industrievereinigung Kunststoffverpackungen, die de kunststofverwerkende industrie in Duitsland vertegenwoordigt, wijst erop dat vanuit het oogpunt van de juridische benadering het verbod op het gebruik van alleen plastic verpakkingen waarschijnlijk in strijd is met het beginsel van gelijke behandeling dat is vastgelegd in EU-recht, tenzij er een objectieve rechtvaardiging bestaat voor een gedifferentieerde behandeling. ‘In dit opzicht heeft de EU-wetgever een beoordelingsmarge, maar met bepaalde grenzen. Hij moet met name rekening houden met alle beschikbare wetenschappelijke feiten en gegevens. Gegevens en factoren die in het geval van PPWR niet goed zijn geanalyseerd door middel van een serieuze en grondige effectbeoordeling.
Meer voedselverspilling
Philippe Binard, afgevaardigde-generaal van Freshfel Europe, benadrukt dat het wijzen met de vinger naar de groente- en fruitsector niet in verhouding staat tot de impact ervan op de volumes verpakkingen die op de markt worden gebracht: ‘In feite zijn verpakkingen voor verse producten goed voor slechts 1,5% van alle voedselverpakkingen die momenteel in de EU worden gebruikt. Bovendien wordt ongeveer 50% van de groenten en fruit al in bulk verkocht, wat aantoont dat de markt al zoveel mogelijk heeft geoptimaliseerd. Het voorstel om plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik voor verse groenten en fruit te laten verdwijnen, duidt op inconsistentie in het beleid, waardoor meer voedselverspilling ontstaat. Ook het gebruik van behandelingen na de oogst voor een betere conservering van producten die in specifieke verpakkingen moeten worden verpakt, wordt beperkt.’
Onderzoeken
De risico's voor de duurzaamheid van de toeleveringsketen van groente en fruit als gevolg van ondoordachte regelgevingsvoorstellen zijn niet uniek voor de Europese Unie. Daniel Duguay, duurzaamheidsspecialist bij CPMA (Canadian Produce Marketing Association), bevestigde dit en legde uit hoe ze in Canada een situatie ervaren die sterk lijkt op die in Europa vanwege het voorstel van het federale ministerie van Milieu. Dit vraagt om de verkoop van groenten en fruit in bulk of in plasticvrije verpakkingen (75% in 2026 en 95% in 2028), en CPMA heeft verschillende onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat dit een negatief effect zou hebben op de duurzaamheid van de Canadese toeleveringsketen voor verse producten.
Duguay: ‘In plaats daarvan zou er meer ruimte moeten worden gegeven aan het dichten van structurele hiaten voor de realisatie van een echte circulaire economie. Er moet aandacht worden besteed aan het voorlichten van consumenten over de rol die primaire verpakkingen spelen in voedsel: de waarde van verpakkingen wordt grotendeels niet opgemerkt als je bedenkt dat 90% van de functie ervan wordt vervuld, voordat de consument het in het winkelschap ziet liggen.’
Holistische aanpak
‘Verpakkingen zijn een essentiële factor in de toeleveringsketen van groenten en fruit en hebben enorme belangrijke functionaliteiten, ook al zijn ze niet altijd duidelijk voor de consument. Het weglaten of vervangen van plastic verpakkingen moet worden getoetst aan de hand van wetenschappelijke gegevens, niet alleen over de verpakking zelf, maar ook over de impact op logistiek en inhoud’, stelde Mauro Salini, voorzitter van Pro Food. ‘Als we het hebben over de duurzaamheid van verpakkingen, moet de aanpak holistisch zijn en niet alleen rekening houden met het milieuaspect, maar ook met de economische en sociale aspecten.’
Gemeenschappelijk standpunt
‘Deze punten onderstrepen de complexiteit van de verpakkingsproblematiek voor groenten en fruit. Het is belangrijk om duurzame oplossingen te vinden die al deze aspecten in overweging, waarbij de hele toeleveringsketen wordt betrokken om een balans te krijgen tussen functionaliteit, duurzaamheid en circulariteit. In het licht van de tijdens de ronde tafel naar voren gebrachte meningen zou een gemeenschappelijk standpunt van alle actoren in de toeleveringsketen passend zijn om te voorkomen dat PPWR verdere schade aan een vitale sector veroorzaakt’, besluit Salini.
