Het rapport maakt duidelijk dat zonder structurele kostenverlaging de Nederlandse plasticrecyclingsector niet levensvatbaar blijft. Daarmee staat niet alleen de continuïteit van bedrijven op het spel, maar ook de circulaire infrastructuur en de positie van Nederland als koploper in circulaire plastics.
Druk op de sector
Sinds 2024 gingen zeven Nederlandse recyclers failliet, in 2025 volgden meerdere productiestops. Recyclers kampen met hoge energieprijzen, relatief vervuilde afvalstromen, strengere milieuregels en hogere arbeidskosten. Daar komt bij dat de prijs van nieuw plastic vaak lager ligt dan die van recyclaat. Hierdoor kunnen bedrijven nauwelijks concurreren, terwijl juist grote investeringen in kwaliteit en innovatie noodzakelijk zijn om circulaire doelen te halen.
Eerste doorrekening van beleidsmaatregelen
Het rapport biedt voor het eerst een systematische doorrekening van beleidsmaatregelen. Met een systeem dynamisch model is gekeken naar de stroom LDPE uit huishoudelijk verpakkingsafval. Tien beleidsmaatregelen zijn doorgerekend, variërend van een CO₂-heffing en importbeperkingen tot technologische innovaties en prijsmaatregelen.
De conclusie is dat deze afzonderlijke maatregelen zonder structurele verlaging van kosten onvoldoende effect hebben. Alleen met ingrepen zoals subsidies op de onrendabele top of fiscale stimulansen ontstaat een gelijk speelveld met virgin plastics.
Meer dan subsidies alleen
Hoewel structurele kostenverlaging cruciaal is, benadrukt het rapport dat aanvullende randvoorwaarden nodig zijn. Zo moet de vraag naar recyclaat worden gestimuleerd en de kwaliteit van ingezamelde afvalstromen omhoog. Ook technologische innovatie in inzameling, sortering en verwerking is noodzakelijk om de opbrengst te verbeteren. Een samenhangend pakket aan maatregelen is onvermijdelijk.
Kwaliteit boven kwantiteit
Een belangrijk aandachtspunt in het onderzoek is dat de nadruk in het beleid nu vaak ligt op het behalen van recyclagepercentages. De auteurs stellen dat dit onvoldoende is. Voor een echte circulaire economie moet de kwaliteit van het recyclaat zodanig zijn dat het kan concurreren met nieuw plastic en dezelfde toepassingen mogelijk maakt. Alleen dan kan de afhankelijkheid van virgin plastics substantieel afnemen.
Technische en organisatorische knelpunten plasticrecycling
De praktijk laat zien dat hoogwaardige recycling wordt belemmerd door verschillende factoren. Plastics zijn vaak moeilijk van elkaar te scheiden en verontreinigingen beperken de inzet in hoogwaardige toepassingen. Daarnaast is de inzameling nog te weinig afgestemd op recycling die kwaliteit centraal stelt. Het ontbreken van economische prikkels versterkt deze problemen.
Verantwoordelijkheid in de keten
Volgens de studie dragen ontwerpers en producenten een grote verantwoordelijkheid. Verpakkingen en producten moeten eenvoudiger recyclebaar worden gemaakt. Dit vraagt om duidelijke richtlijnen en afspraken in de hele keten. Pas wanneer de ontwerpkeuzes zijn afgestemd op hergebruik en recycling, kan de materiaalketen structureel verbeteren.
Beleidsmatige impulsen
De onderzoekers pleiten voor wet- en regelgeving die sterker stuurt op kwaliteit. Denk aan strengere eisen voor ontwerp, normen voor recyclaatkwaliteit en financiële prikkels die gerecycled plastic concurrerender maken. Transparantie over de bestemming van ingezameld plastic is daarbij essentieel.
Samenwerking als sleutel
Een rode draad in het rapport is het belang van samenwerking. Producenten, inzamelaars, sorteerbedrijven en recyclers moeten gezamenlijk werken aan standaarden en innovatieve oplossingen. Alleen zo kan plasticrecycling daadwerkelijk bijdragen aan een circulaire economie waarin materiaalstromen behouden blijven.
Noodzaak van een Deltaplan
Verpact wijst op de urgentie van een Deltaplan Circulaire Plastic Verpakkingen. De afgelopen drie jaar ging in Nederland drie miljoen ton productiecapaciteit verloren. Zonder ingrijpen verdwijnt kennis, infrastructuur en een koploperspositie in Europa. Tegelijkertijd zijn er hoopvolle initiatieven, zoals de Circulaire Plastic Bank, tariefdifferentiatie die de inzet van recyclaat beloont, en innovatieprogramma’s voor ontwerp en sortering.
Volgens de Plastictafel is de keuze nu aan kabinet en Tweede Kamer. Alleen door structurele kostenverlaging te combineren met vraagstimulering, innovatie en ketensamenwerking kan de sector toekomstbestendig worden gemaakt.
Structurele maatregelen nodig
Het rapport schetst een duidelijk beeld: de Nederlandse recyclingsector staat op een kruispunt. Zonder structurele maatregelen krimpt de sector verder en komt de uitvoerbaarheid van Europese klimaat- en circulaire doelstellingen in gevaar. Met een gericht pakket aan beleidsmaatregelen kan daarentegen een stevige basis worden gelegd voor een robuuste circulaire economie waarin plasticrecycling een centrale rol speelt.
.png)
.jpg)
