Het voorstel van de Europese Commissie (EC) om verpakkingen en verpakkingsafval (PPWR) te reguleren, die is uitgegeven op 30 november 2022 en die nu bij het Europees Parlement (EP) en de Raad ligt, is bedoeld om de huidige verpakkings- en verpakkingsregels, zoals vastgelegd in de PPWD in te trekken en te vervangen.
Waarom van richtlijn naar verordening?
De keuze voor een overstap van een richtlijn naar een verordening moet leiden tot meer harmonisatie bij de implementatie van maatregelen tussen de EU-lidstaten. Richtlijnen, doelstellingen en verplichtingen geven aan waaraan de lidstaten moeten voldoen, maar de middelen voor de implementatie ervan mogen de nationale autoriteiten zelf bepalen. Het gevolg is uiteraard dat iedere lidstaat het op z’n eigen manier regelt. Een belangrijke aspect is de Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) en de ruimte die de richtlijn bood, is er de oorzaak van dat er aanzienlijke discrepanties zijn tussen de lidstaten met betrekking tot deze UPV en de verplichtingen op het gebied van milieu-etikettering. Een verordening is in alle lidstaten van kracht, zodat dit probleem zich niet meer kan voordoen.
Ambitieuze doelstellingen
Naast het bevorderen van meer harmonisatie is de PPWR bedoeld om aanzienlijke veranderingen teweeg te brengen in het wetgevingskader voor verpakkingsafval in de EU door ambitieuze doelstellingen te definiëren, hoogwaardige ‘gesloten kringloop’-recycling te stimuleren en de behoefte aan primaire natuurlijke hulpbronnen te verminderen. Die ambitieuze doelstellingen zijn er gekomen omdat het de Europese Commissie duidelijk werd dat het doel van de PPWD, minder nieuwe verpakkingen op de markt, niet werd gehaald.
Alle verpakkingen recyclebaar
De PPWR eist dat alle verpakkingen recyclebaar zijn. Concreet zouden verpakkingen tegen 1 januari 2030 moeten voldoen aan de criteria voor ontwerp voor recycling, en tegen 1 januari 2035 zouden recycleerbare verpakkingen moeten voldoen aan de vereisten voor recycleerbaarheid op schaal. In de definitieve versie is dat weggelaten en vervangen door het volgende: tegen 2035 kan de Commissie, op basis van de ontwikkeling van de sorteer- en recyclingtechnologieën, de minimumdrempel voor verpakkingen die als op grote schaal gerecycled worden beschouwd, herzien, zoals vastgelegd in artikel 3, lid 1, punt 32, en, waar nodig, een voorstel indienen wetgevingsvoorstel om deze te herzien.
Meer gerecycled materiaal in foodverpakkingen
De PPWR stelt in artikel 7 voor om het gerecyclede aandeel van plastic verpakkingen te verhogen. Voor het plastic gedeelte van bepaalde “contactgevoelige” verpakkingen (waaronder voedselverpakkingen) zijn bijvoorbeeld de verplichte doelstellingen voor gerecycleerde inhoud die moet worden teruggewonnen uit post-consumptieafval als volgt:
Voedselverpakkingen van PET moeten in 2030 voor 30% uit gerecycled materiaal bestaan, in 2040 uit 50% (excl. SUP flessen).
Voedselverpakkingen gemaakt van andere kunststoffen dan PET (behalve SUP-drankflessen) in 2030 voor 10% uit gerecycled materiaal, in 2040 voor 25% (excl. SUP-drankflessen)
Voor SUP drankflessen gelden de volgend eisen: 30% aandeel gerecycled materiaal in 2030, 65% in 2040.
Preventie
De PPWR vereist dat de verpakking wordt beperkt tot het minimum dat nodig is om de functionaliteit ervan te garanderen. Verpakkingen die niet noodzakelijk zijn om aan bepaalde prestatiecriteria te voldoen en verpakkingen die alleen bedoeld zijn om het waargenomen volume van de verpakking te vergroten, worden verboden, tenzij er sprake is van geografische aanduidingen van oorsprong die beschermd zijn door de EU-wetgeving.
Geen lucht verpakken
De PPWR benadrukt dat lege ruimte tot het noodzakelijke minimum moet worden beperkt. Verder moeten marktdeelnemers die producten leveren aan een einddistributeur of eindgebruiker in gegroepeerde verpakkingen, transportverpakkingen of e-commerceverpakkingen ervoor zorgen dat de verhouding tussen de lege ruimte in de verpakking en het/de verpakte product(en) maximaal 40% bedraagt. In de meest actuele versie is dat weer afgezwakt tot 50%.
Verboden
Verschillende soorten verpakkingen voor eenmalig gebruik worden verboden. Dat is terug te vinden in de bekende Single Use Plastic (SUP) richtlijn die sinds juli 2021 van kracht is.
