Webwinkels groeiden het afgelopen jaar fors als gevolg van de coronacrisis. Brancheorganisatie Thuiswinkel.org beleefde daardoor een intensief jaar. Ondanks onstuimige groei van de sector bleef duurzaamheid een speerpunt voor webwinkels, vertelt Ellen de Lange.
Doet duurzaamheid er toe als je niet weet hoe je de pakketten op tijd bij de klanten moet krijgen en als je überhaupt blij bent dat je genoeg verzendverpakkingen hebt? Toch wel, is de ervaring van Ellen de Lange. Ze is bij Thuiswinkel.org Projectmanager Sustainability & Logistiek en juryvoorzitter bij de NL Packaging Awards voor de categorie Webretail. Uiteraard was de snelle groei niet voorzien. Begin 2020 zag het er nog heel anders uit.
‘Groei ging door het dak’
‘We keken positief aan tegen de ontwikkeling van online in Nederland. Er was nog wel altijd groei, maar die groei vlakte wel af. Dat is wel absoluut veranderd het afgelopen jaar; de groei ging door het dak,’ vertelt De Lange. Al gauw bleek dat in de lockdowns, maar ook daar tussenin, enorm veel online is gewinkeld. Veel meer dan normaal. Zeker aan het einde van het jaar maar ook in de zomerperiode eigenlijk, is het continu bijna feestdagenniveau gebleven.’
Veel FAQ’s voor leden
Ze omschrijft het als een interessante tijd. Voor thuiswinkel.org betekende het heel veel communicatie. ‘Je moet in de gaten houden wat de belangen zijn van de webwinkels en de vervoerders, kijken wat de overheid van plan is en wat de regels zijn. We hebben enorm veel FAQ’s opgezet voor onze leden en twee consumentencampagnes gevoerd. Ook het veiligheidsaspect kreeg ruime aandacht, want in het begin was er toch ook wel angst dat het covid-virus op pakketjes zou kunnen zitten. Daarom was er een campagne nodig. Op mijn afdeling duurzaamheid en logistiek hadden we veel contact met de vervoerders over de maatregelen die ze namen om het allemaal behandelbaar te houden, want ze zaten echt aan de grenzen van hun capaciteit. We bespraken ook wat onze leden, de webwinkels, konden doen omdat ze het een beetje makkelijker te maken.’
Duurzaamheid speerpunt
Door de enorme drukte lag de focus bij de webwinkels uiteraard op het bedienen van hun klanten. De vraag dringt zich op of daardoor de aandacht voor duurzaamheid niet tijdelijk wat terugliep. ‘Natuurlijk is het zo dat heel veel webwinkels het zo druk hebben gehad dat sommige duurzaamheidsprojecten wat vertraging hebben opgelopen, maar ze zijn wel gewoon uitgevoerd.’, zegt De Lange. We schrokken natuurlijk enorm van de crisis en ook van de omvang ervan en het internationale aspect, maar toch zag je de oproep om bijvoorbeeld lokaal te kopen. Duurzaamheid lijkt voor de consument belangrijk te worden.’
Inzicht in CO2-uitstoot
De focus op duurzaamheid verslapt dus allerminst. ‘We zijn bezig met een programma Bewust Bezorgd, dat inzicht geeft voor de webwinkel wat de CO2 uitstoot van een pakket is en dat kan de webwinkel weer aan de consument vertellen. Ik zie de aanvragen daarvoor stijgen. We zijn net met de uitrol begonnen en mooie grote spelers in de markt willen meedoen en er op inzetten.’ Het blijft dus top of mind en dat moet volgens de Lange ook wel, als we zien wat er in Europa op ons afkomt op het gebied van circulaire economie. ‘Je mag niet verslappen.’
Dat er in iedere verpakking wel lucht zit, is nauwelijks te voorkomen
Minder lucht
Toch wordt er nog steeds veel lucht verpakt en dat is voor niemand voordelig, vindt ook de Lange. ‘Dat er in iedere verpakking wel lucht zit is nauwelijks te voorkomen. Als webwinkel heb je vaak ruim assortiment terwijl je een beperkt aantal formaten doosjes hebt. Je verpakt dus altijd wel lucht. Maar de aandacht ervoor wordt steeds groter en je ziet dat steeds meer grote webwinkels verpakkingsmachines hebben die op maat kunnen snijden. Maar er zijn ook veel kleine webwinkels die zich steeds beter laten voorlichten over dozen op maat. Er zijn steeds meer leveranciers die dozen op maat kunnen leveren en er zijn ook kleine verpakkingsmachines te huur. Meer hulpmiddelen dus voor kleinere webwinkels. In 2018 hebben we een monitor gedaan en toen bleek dat er gemiddeld nog 50% lucht zit in verpakkingen. Dit jaar gaan we weer monitoren en ik verwacht wel dat het aandeel lucht dan minder zal zijn, omdat zoveel grote webwinkels er in geïnvesteerd hebben. Ook de vervoerders gaan steeds meer vragen om een passende verpakking omdat er dan meer producten op rolcontainers en bestelbussen kunnen. Zij moeten ook want binnenkort gaan we naar zero emissie in binnensteden.’
Verpakken
De grote webwinkels hebben vaak duurzaamheidsprofessionals in dienst, maar de kleinere niet. Wat doet thuiswinkel.org voor hen? ‘We geven veel informatie en inspiratie. Er komt dit jaar een update van onze Handleiding Duurzaam Verpakken. We laten zien wat er allemaal op de markt is en wat je allemaal kunt doen. Daarvoor werken we ook samen met businesspartners, waaronder verpakkingsleveranciers. Maar ook bij de grote spelers is het belangrijk om te kijken waar ze staan. Verder blijven we in gesprek met de overheid om de goede stappen te nemen. Retouren zal een belangrijk onderwerp zijn. We horen van de leden terug dat ze ook echt gebruik maken van onze updates en er inspiratie uithalen, wat uiteraard voor ons weer inspirerend is.’
Thuiswinkel.org gaat dit jaar ook een e-learning verpakken doen voor de leden. ‘Daar komen al die onderwerpen weer in terug, zoals wat de belangrijke criteria zijn en hoe je je verpakkingsproces kunt bekijken en verbeteren.
Versnelde innovatie
Terugkijkend is De Lange misschien wel het meest verrast door de versnelde innovatie die ze zag. ‘Je ziet veel goed ondernemerschap en nieuwe oplossingen. Niet alleen bij de grote spelers, maar soms ook heel lokaal. Zoals de kinderboekenwinkel in mijn woonplaats, die met de fiets kwam bezorgen. Maar bij alles wat er gebeurt blijven we kijken naar duurzaamheid. Neem nu het afhalen van pakketten in steden. Dat is niet duurzaam als iedereen het met de auto gaat doen. Zo blijven er steeds aandachtspunten waar we met onze leden naar kijken.’
Thuiswinkel.org stelde als een van de eerste branches met het KIDV een brancheverduurzamingsplan op. Onstuimige groei of niet, die koers blijft de brancheorganisatie volgen. Ook in de coronacrisis.
