Hester Klein Lankhorst over de Tariefdifferentiatie Plastic 2.0

‘Vooruitlopend op de Europese wetgeving starten we in Nederland met Tariefdifferentiatie Plastic 2.0’, zegt Hester Klein Lankhorst, directeur bij het Afvalfonds. Zij is trots op deze stap. Nederland is namelijk de eerste in Europa die hier zo uitgebreid en actief mee aan de slag gaat.

‘Dit betekent dat hoe beter een plastic verpakking te recyclen is, hoe meer korting bedrijven krijgen op de inzameling, sortering en recycling ervan. Het is een behoorlijke operatie om dat voor elkaar te krijgen, want welke stap ga je wel belonen en welke niet.’

Lat lag te hoog

‘We werken al met een tariefdifferentiatie, maar bedrijven kregen tot nu toe alleen korting als hun verpakking helemaal perfect was’, legt Klein Lankhorst uit.

De organisatie heeft de afgelopen jaren vaak van bedrijven te horen gekregen dat dit averechts werkt. Ze willen innoveren en verduurzamen, maar de lat om die korting te krijgen ligt te hoog. ‘Dat heeft ons aan het denken gezet en daarom treedt Tariefdifferentiatie Plastic 2.0 in werking per 1 januari 2024. We gaan iedereen die gebruik maakt van goed recyclebare plastic verpakkingen per stap belonen. Dan kun je denken aan het gebruik van één type plastic, kleinere etiketten en een transparante of witte kleur. We geven tot 50 cent korting per kilo op het materiaaltarief ‘, licht de directeur toe. Plastic verpakkingen met een lagere duurzaamheidsprestatie dragen een hoger tarief.

EU-regels komen te laat voor Afvalfonds

Europa heeft een ontwerpregelgeving op tafel liggen omtrent dit thema, maar mogelijk volgen er pas vanaf 2025 veranderingen. Dat is voor het Afvalfonds Verpakkingen te laat, omdat er nu vraag naar is vanuit het bedrijfsleven. ‘Wat we willen bereiken is dat zoveel mogelijk materiaal van de verpakking terug in de keten komt, dus dat moeten we belonen. Het uiteindelijke doel is natuurlijk dat we de kosten hiermee verlagen’, blikt Klein Lankhorst vooruit.

De plannen van de Europese Unie dienen als basis voor de plannen in Nederland. Het Afvalfonds Verpakkingen heeft hier bewust rekening mee gehouden, zodat de stappen om te verduurzamen toekomstgericht zijn en ook aansluiten op de komende wetgeving vanuit Brussel. Het verder verduurzamen van plastic verpakkingen is vooralsnog geen wettelijke verplichting, maar Klein Lankhorst verwacht dat dit op termijn wel gaat gebeuren. ‘Daarom willen wij al eerder dan de regelgeving voldoen aan wat eraan komt.’

Plastic Wijzer

Tariefdifferentiatie Plastic 2.0 draagt bij aan de doelen die Nederland heeft op het gebied van plastic verpakkingen. Het Afvalfonds Verpakkingen heeft hiervoor de Plastic Wijzer in het leven geroepen: de visie op de plastic verpakkingen in de toekomst. Daar staat onder andere in dat voor 2030 alle materialen recyclebaar zijn, herbruikbaar zijn of gemaakt zijn van gerecyclede materialen. Het einddoel staat gepland voor 2050: alle producten worden volledig fossielvrij en circulair verpakt. ‘De Plastic Wijzer is eigenlijk de stip op de horizon. Het is niet alleen goed voor het milieu, we moeten ook minder afhankelijk worden van andere landen zoals Rusland voor onze grondstoffen. We hebben in Nederland, en ook in de rest van Europa, te weinig eigen grondstoffen. Als we in 2050 volledig fossielvrij en circulair willen verpakken, moeten we het toch meer uit eigen bronnen halen. Het zorgt ook voor meer werkgelegenheid als de recycling dichtbij huis gebeurt, in plaats van in Azië. Eigenlijk is het gek dat we het al niet langer zo doen’, zegt Klein Lankhorst.

Verpakkingenadministratie

Vanaf 1 januari wordt recycled content actief beloond ‘Er wordt heel erg op gewacht door bedrijven en we krijgen positieve reacties op Tariefdifferentiatie Plastic 2.0. Bedrijven moeten er wel iets meer energie in stoppen, want ze moeten bij hun aangifte doorgeven hoe duurzaam de verpakking is en op voorhand hun verpakkingenadministratie hierop inrichten. Wij controleren de gegevens, zodat de korting kan worden gegeven.’ Waar komt dat geld vandaan om die korting te kunnen geven? ‘Dat is een verdeling. Uiteindelijk zamelen we steeds meer goede verpakkingen in. Dat zorgt voor een kostenverlaging op termijn’, legt Klein Lankhorst uit.

Online kosten berekenen

Om Tariefdifferentiatie Plastic 2.0 inzichtelijk te maken voor bedrijven komt er later dit jaar een online tool. Daarmee kan de potentiële korting worden berekend. Het is te lastig om een hele verpakking door de tool heen te halen, daarom wordt aan de hand van een paar vragen beoordeeld hoe goed een verpakking is en of die in aanmerking komt voor de korting. Het prikkelt volgens het Afvalfonds Verpakkingen ook de fabrikant om na te denken over hun verpakking.

De komende maanden staan in het teken van het systeem optimaliseren en vooral naar buiten brengen dat verduurzaming van plastic verpakkingen wordt beloond. Tariefdifferentiatie Plastic 2.0 is de stimulans naar een duurzame toekomst, aldus de organisatie.