Stakeholdersessie over PPWR: 'Niet afwachten, maar nu al aan de slag'

Dagvoorzitter Simone van Trier opende de middag met een warm welkom aan de volle zaal. Zij onderstreepte het belang van de bijeenkomst: ‘Er leven veel vragen over de PPWR, over wat dit betekent voor bestaande processen, verpakkingsmaterialen en -ontwerpen, en over hoe we ons hierop kunnen voorbereiden.’
Tijdens de voorbereiding op de sessie werden al honderden vragen ingezonden, uiteenlopend van praktische details tot strategische keuzes. In plenaire bijdragen en deelsessies probeerden sprekers antwoorden te geven en deelnemers verder op weg te helpen.

Afke van Rijn: ‘Samen maken we de omslag’

De plenaire aftrap werd verzorgd door Afke van Rijn, directeur-generaal Milieu en Internationaal van het ministerie (zie openingsfoto). Zij benadrukte de urgentie en impact van de PPWR. ‘Vanaf augustus 2026 treedt de verordening gefaseerd in werking. Dat betekent dat we nú moeten nadenken over de gevolgen voor processen, systemen en ontwerpen.’

Van Rijn noemde de PPWR een belangrijke stap richting een circulaire economie. ‘Het gaat niet alleen om afvalvermindering, maar ook om hergebruik, recycling en het vervangen van grondstoffen. Deze verordening grijpt in op de hele levenscyclus van verpakkingen.’ Tegelijkertijd riep zij op om de samenwerking te zoeken: ‘Bedrijven staan er niet alleen voor. Brancheorganisaties, kennisinstellingen en overheden kunnen ondersteunen en kennis delen.’

PPWR als instrument voor Europese harmonisatie

Van Rijn stond stil bij de wens van Nederland om te komen tot een ‘level playing field’ binnen Europa. De keuze voor een verordening (in plaats van een richtlijn) draagt hieraan bij. ‘Het voordeel van een verordening is dat de regels in alle lidstaten direct gelden. Dat geeft duidelijkheid en voorkomt versnippering.’

Wel wees zij erop dat lidstaten op onderdelen nog nationale keuzes moeten maken, bijvoorbeeld over de uitwerking van reductiedoelstellingen. Dit proces is volgens haar in volle gang. ‘We analyseren wat de verordening al aan reductie oplevert, en waar eventueel aanvullend beleid nodig is.’

Hagar Ligtvoet: ‘Lees de PPWR en bereid je goed voor’

Vervolgens nam Hagar Ligtvoet, plaatsvervangend directeur Duurzame Leefomgeving en Circulaire Economie, het woord. In haar presentatie gaf zij een overzicht van de inhoud van de PPWR en de relatie met het nationale beleid.

Zij benadrukte dat de PPWR veel verder gaat dan de eerdere richtlijn. ‘De vorige richtlijn richtte zich met name op de afvalfase. De PPWR beslaat de hele levenscyclus: van ontwerp tot verwerking.’ Ook wees zij op het grote aantal bepalingen: 124 pagina’s en 71 artikelen, aangevuld met gedelegeerde handelingen die in de komende tijd nog uitgewerkt worden.

 Hagar Ligtvoet, plaatsvervangend directeur Duurzame Leefomgeving en Circulaire Economie 

Twee kerndoelen: afvalreductie en hoogwaardige recycling

Volgens Ligtvoet heeft de verordening twee hoofddoelen. Ten eerste het verminderen van de hoeveelheid verpakkingsafval. ‘In Nederland ging het in 2023 om ruim 3,2 miljard kilo verpakkingsafval. De doelstelling is om in 2030 5% minder afval te hebben, oplopend tot 15% in 2040.’ Dit vraagt onder meer om hergebruik van transport- en horeca-verpakkingen en het terugdringen van oververpakking.

Het tweede doel is het verbeteren van recycling. ‘Verpakkingen moeten recyclebaar zijn én daadwerkelijk op grote schaal worden gerecycled. Daarnaast komen er eisen voor het gebruik van recyclaat in nieuwe verpakkingen.’ Volgens Ligtvoet betekent dit dat bedrijven goed moeten kijken naar het ontwerp van hun verpakkingen en het gebruik van additieven.

Verantwoordelijkheid bij het bedrijfsleven

Op de vraag wie straks bepaalt of een verpakking is toegestaan, antwoordde Ligtvoet dat die verantwoordelijkheid primair bij de bedrijven ligt. ‘Er komt geen centraal examen. Het is aan producenten en importeurs om te zorgen dat hun verpakkingen aan de eisen voldoen. Alleen bij innovatieve verpakkingen komt er een aparte beoordeling.’

Tot slot benadrukte Ligtvoet dat Nederland in Europees verband als koploper wordt gezien op het gebied van circulaire economie. ‘Veel bedrijven in Nederland zijn al goed op weg. Dat geeft een sterke uitgangspositie, maar het werk is nog niet klaar.’

Oproep: kom in actie

Beide sprekers sloten hun bijdragen af met een oproep aan het publiek: wacht niet af, maar begin nu. De PPWR komt er onherroepelijk aan, en de impact op de praktijk zal groot zijn. Samenwerking, kennisdeling en een goede voorbereiding zijn essentieel om aan de nieuwe verplichtingen te voldoen en de transitie naar circulaire verpakkingen te versnellen.