‘Van verfemmer tot vaatwastablet: waar recyclaat wél terrein wint’

Gerrit Klein Nagelvoort, manager business development bij Veolia Polymers, ziet dat de markt voor kunststofrecyclaat onder druk staat. ‘Virgin plastic is momenteel historisch goedkoop, soms rond een euro per kilo of zelfs lager. Onze kostprijs ligt daar vaak boven, omdat we kunststof eerst moeten inzamelen, sorteren, malen, wassen en opnieuw op kleur brengen. Die bewerkingen zijn kostbaar en zorgen voor verlies van materiaal. Energie en loonstijgingen maken het niet goedkoper.’
Volgens Klein Nagelvoort zijn er twee manieren om de concurrentiepositie van recyclaat te verbeteren. ‘Of we maken recycling goedkoper zodat we weer kunnen concurreren, of we belasten virgin plastic met bijvoorbeeld een importheffing. Ons bedrijf bestaat 55 jaar en 53 jaar lang was virgin duurder dan secundaire grondstoffen. Toen verkocht recyclaat zichzelf. Nu is het tij gekeerd.’
De prijsdaling begon na de coronaperiode. ‘Om een of andere reden is toen de prijs van virgin gedaald en sindsdien niet meer hersteld. Zonder wetgeving of verplichtingen zullen bedrijven kiezen voor het goedkopere virgin plastic. Dat is begrijpelijk, maar funest voor de recyclingindustrie.’
Klein Nagelvoort wijst op de bredere context. ‘We hadden toch afgesproken de olie zoveel mogelijk in de bodem te laten. Maar de olieproductie gaat gewoon door, nieuwe plastics worden volop gemaakt. Wij maken bestaande plastics schoon en verwerken ze tot nieuwe korrels, maar producenten zeggen: je bent te duur. Dat zet de wereld wel op zijn kop.’

Toepassingen waar recyclaat wél terrein wint

Toch ziet hij ook geslaagde toepassingen van recyclaat in verpakkingen. ‘Een mooi voorbeeld is de verfemmer. Vroeger altijd van virgin plastic, nu volledig van recyclaat, inclusief de deksels. Dat was een technische uitdaging vanwege de stapelbaarheid en de belasting met verf, maar het is gelukt. Ook de verpakking van vaatwastabletten bevat inmiddels dertig procent recyclaat.’
Voedselverpakkingen zijn volgens hem niet de eerste prioriteit. ‘Polypropyleen- en polyethyleenrecyclaat mogen van de Europese en Amerikaanse autoriteiten niet in direct contact komen met voedsel. Er zijn nog genoeg andere producten die prima van recyclaat gemaakt kunnen worden. Laten we dáár eerst mee beginnen.’

Veolia levert gerecyclede kunststoffen aan diverse sectoren, zoals bouw en constructie. ‘Denk aan kratten voor wateropslag onder voetbalvelden – zelfs Liverpool speelt op onze kratten – en aan systemen voor waterberging bij woningbouw. Verder leveren we voor non-food verpakkingen zoals verfemmers en vaatwastabletten. Ook voor opslagkratten en stellingen is ons materiaal geschikt. Dankzij kleursortering kunnen we inmiddels zelfs recyclaat in kleur aanbieden.’
De tuinbouw is al decennialang een belangrijke afzetmarkt. ‘Bloempotten en andere tuinbouwtoepassingen worden al jaren van recyclaat gemaakt en kunnen keer op keer opnieuw worden verwerkt. Het merendeel van onze input komt uit voedselverpakkingen, die voor het eerst worden gerecycled en daardoor van hoge kwaliteit zijn.’
Klein Nagelvoort benadrukt dat Veolia met een nuchtere aanpak overeind blijft. ‘We doen geen gekke dingen, letten goed op wat we inkopen en koesteren onze klanten. Met 55 jaar ervaring weten we dat het uiteindelijk toch aankomt. Klanten die nu bij ons blijven, staan straks vooraan wanneer de vraag naar recyclaat weer toeneemt.’

 Gerrit Klein Nagelvoort, manager business development bij Veolia Polymers 

Vergelijkbare zorgen bij In2recycling

Ook Michael Terpstra, eigenaar van In2recycling, ziet dat de markt voor gerecycled plastic onder druk staat. ‘Virgin-materiaal is op dit moment gewoon veel goedkoper dan gerecycled materiaal. Vanuit productieoogpunt wordt daarom vaak gekozen voor virgin, ook omdat de eigenschappen eenduidiger zijn.’
Volgens Terpstra leidt dat tot een overschot aan recyclaat. ‘De prijzen zijn laag en er is weinig beweging in de markt.’
In2recycling verzamelt productieuitval bij bedrijven in Nederland en België en verwerkt dit tot maalgoed of regranulaat. ‘Wij doen veel soorten kunststoffen, ook veel technische kunststoffen die niet in verpakkingen eindigen. Maar de bulkpolymeren zoals PE, PP en PET kunnen nog wel in verpakkingen terechtkomen. Denk bijvoorbeeld aan plantenpotten, trays, emmers, bakken en kratten.’
Het merendeel van het materiaal blijft binnen Europa. ‘Wij leveren aan spuitgietbedrijven, maar ook veel aan compandeurs. Die maken er een korrel van die vervolgens door Europa of de wereld verdwijnt.’

 Michael Terpstra, eigenaar van In2recycling 

Kansen in regelgeving en importheffingen

Om de inzet van recyclaat te stimuleren, ziet Terpstra vooral kansen in regelgeving. ‘Er zijn allerlei veranderingen gaande, ook vanuit de EU en Nederland. Die geven aan dat er vanaf 2030 ongeveer 30% gerecycled content gebruikt moet worden. Dat kan de vraag naar gerecycled materiaal vergroten en maakt de prijs van virgin minder relevant.’
Daarnaast zou de instroom van goedkoop virgin-materiaal uit Azië beperkt kunnen worden. ‘De markt wordt overspoeld met virgin vanuit Azië. Daar kan je iets aan doen door bijvoorbeeld een import- of recyclebelasting in te voeren. Zo kan het prijsverschil tussen virgin en gerecycled materiaal worden gecompenseerd.’