Tjalling van der Zee: ‘Machines ontwikkelen met de kennis van morgen’

Toekomstgericht investeren vraagt om flexibiliteit in de breedste zin. Producten wisselen vaker, formaten veranderen en materialen evolueren. ‘Het moment van opdracht tot inbedrijfstelling is geen kwestie van weken,’ zegt Tjalling van der Zee. ‘Dus moet je kunnen schakelen, samen met klanten, met leveranciers en soms zelfs concurrenten.’ Die samenwerking krijgt bij Cama vorm in een sterke projectmanagementstructuur en een nadruk op kennisoverdracht. Door middel van training voor- en tijdens installatie, on the job of via trainingen speciaal op maat gemaakt door Cama Academy. ‘Een verpakkingslijn is soms een complexe auto om in te rijden,’ zegt hij. ‘Dan moet je zorgen dat iedereen de knoppen begrijpt.’
De roep om flexibiliteit is ook zichtbaar in klantvragen. Steeds vaker willen producenten verpakkingslijnen die kunnen omgaan met verschillende verpakkingsmaterialen, ook gerecyclede of nieuwe kartonsoorten. Cama betrekt daarbij zowel de klant als de kartonleverancier. ‘We zitten letterlijk samen aan tafel om te testen wat werkt op nieuwe én bestaande lijnen. Soms draaien nieuwe materialen zelfs beter dan de oude.’

Slimmer omstellen

Die behoefte aan flexibiliteit vertaalt zich in technologie. Formaatwissels worden steeds meer automatisch uitgevoerd. ‘Onze eindverpakkingsmachines kunnen zelf planomagazijnen en lijmposities afstellen,’ zegt Van der Zee. ‘Het gaat niet eens om snelheid, maar om reproduceerbaarheid. De operator heeft zijn handen vrij voor andere taken.’ RFID helpt daarbij: het systeem herkent automatisch of de juiste onderdelen zijn geplaatst.
Daarnaast speelt robotica een groeiende rol. ‘Cobots nemen niet alleen palletiseerwerk over, maar ook de saaie, fysieke taken van operators,’ zegt Van der Zee. ‘Bijvoorbeeld het beladen van planomagazijnen, soms vier of zes per machine. Dat scheelt tijd én belasting. De cobots zijn volledig geïntegreerd in de machinebesturing en kunnen zelfs kwaliteitsinspecties uitvoeren, bijvoorbeeld van koffiecapsules.’
Een andere opvallende ontwikkeling is het gebruik van magnetische transportsystemen. ‘Vaak werken verpakkingslijnen met kettingen en banden,’ legt Van der Zee uit. ‘Magnetische systemen laten pockets onafhankelijk bewegen. Daardoor kun je producten sneller, compacter en met meer finesse behandelen – ideaal voor kwetsbare producten zoals koekjes.’ De technologie maakt bovendien lay-outbesparingen mogelijk en verlaagt onderhoudskosten. ‘Met één druk op de knop kun je overschakelen van één naar drie rollen koek per verpakking,’ illustreert hij.

Datagedreven onderhoud

De digitalisering van de verpakkingslijn begint bij de ontwerpfase. Met digitale tweelingen kan Cama simulaties draaien van de productiestroom. ‘Zo kun je in de voorfase al risico’s uitsluiten en de software sneller in bedrijf stellen,’ zegt Van der Zee. ‘Dat scheelt tijd en voorkomt verrassingen bij de start.’
Eenmaal draaiend leveren de machines continu data over prestaties en verbruik. ‘We meten energie- en luchtgebruik, maar ook trillingen, temperatuur en koppel,’ vertelt hij. ‘De operator ziet die gegevens real-time op het scherm of op afstand. Het is alsof je het dashboard van je auto constant voor je hebt.’
Hoewel hij voorzichtig is met de term predictive maintenance, ziet Van der Zee duidelijk waarde in deze inzichten. ‘Je kunt niet alles voorspellen, maar je ziet wel wanneer iets aandacht vraagt. Dan voorkom je stilstand voordat die optreedt.’

HyperCare

Ondersteuning is ook een kernthema bij Cama. ‘Remote assistance is vaak de snelste stap; veel issues zijn op afstand te verhelpen. Als fysiek bezoek nodig is, helpt het om dicht bij de markt te zitten,’ zegt Van der Zee, verwijzend naar de servicerol van de nabije Franse Cama-dochter voor West- en Noord-Europa. ‘In lijn hiermee introduceren we het uitgebreide HyperCare-programma, eerst in de VS en vervolgens rollen we dit wereldwijd uit. Dit programma levert 24/7 technische ondersteuning, regelmatige preventieve onderhoudsbezoeken en diepgaande prestatie-audits combineert om ervoor te zorgen dat het machinepark zo efficiënt mogelijk werkt. Dit programma levert technische kwaliteit, betrouwbaarheid en aftermarket-knowhow aan onze klanten, in alle stadia van het project.’
‘Uiteindelijk draait het om beschikbaarheid en reproduceerbare prestaties. Dáár willen klanten grip op hebben, vandaag én morgen.’

Energie en duurzaamheid

Energie-efficiëntie is volgens Van der Zee niet langer een nevenonderwerp. ‘Onze klanten vragen nadrukkelijk om machines die zuinig omgaan met energie,’ zegt hij. ‘Dat komt deels door regelgeving, maar ook door de krapte op het energienet.’ Cama zoekt daarom in elke nieuwe generatie machines naar verbeteringen in componenten en aandrijftechniek, samen met leveranciers als Siemens en B&R. ‘Energie besparen zit soms in kleine dingen: kortere kabellengtes, geïntegreerde schakelkasten. Die keuzes hebben we jaren geleden al gemaakt en ze leveren nog steeds winst op.’
Ook aan de materiaalzijde voltrekt zich een duidelijke verschuiving. ‘De overgang van plastic naar karton en het gebruik van monomaterialen versnelt,’ zegt Van der Zee. ‘Dat is een belangrijke stap richting circulaire verpakkingen.’
Een andere trend is de opkomst van zogenaamde varietypacks; combinaties van meerdere smaken of producten in één verpakking. ‘Dat is in meerdere segmenten een gamechanger gebleken, van petfood tot koffie,’ zegt hij. ‘We zien nu dat ook andere markten die richting op bewegen.’

Nabije toekomst

De toekomst van eindverpakken ligt volgens Van der Zee in verdere integratie van technologie, data en partnerschap. ‘Je kunt niet meer op een eiland opereren,’ zegt hij. ‘De lijnen van morgen zijn modulair, zelflerend en gekoppeld aan andere systemen in de fabriek. En het succes hangt net zo goed af van de samenwerking met leveranciers als van de technologie zelf.’
Voor Cama betekent dat: blijven innoveren, maar met beide voeten in de praktijk. ‘Onze klanten willen geen experiment, maar een bewezen oplossing die meegroeit. Daar ligt onze focus: flexibel blijven zonder het prototypegevoel.’