Krijn Verwijs en Dockwize zoeken meer duurzame mosselverpakking

Voor Krijn Verwijs past de uitdaging naadloos in de identiteit van het familiebedrijf. ‘We werken met levende producten als mosselen en oesters, die van nature al een lage ecologische voetafdruk hebben,’ zegt Liesbeth Adam, manager Marketing & Communication bij Krijn Verwijs. ‘Dan wil je dat ook je verpakking in lijn ligt met dat positieve verhaal. Het gaat niet alleen om wat je uitstraalt, maar ook om de kennis in huis te hebben om onderbouwde keuzes te maken.’

Liesbeth Adam.

Praktische oplossing gezocht

Het bedrijf verkoopt zijn producten door heel Europa, van Nederland en België tot Frankrijk, Duitsland en daarbuiten. In deze markten leeft het onderwerp, zo ervaren Liesbeth Adam en haar collega’s. ‘Wij willen graag een verpakking die aantoonbaar beter is dan onze huidige, maar het moet wél praktisch blijven. Mosselen zijn een vochtig product. In karton kun je ze technisch gezien verpakken, maar na twee of drie dagen wil je die verpakking niet meer in handen hebben. Dat is dus niet de oplossing. En een kartonnen bak met liner, die daarna niet te recyclen is, is dat evenmin.’

Het is volgens de marketingmanager typerend voor de manier waarop Krijn Verwijs naar duurzaamheid kijkt. ‘We laten ons niet leiden door de schijn van verduurzaming. Soms moet je ook durven zeggen: dit lijkt mooi, maar het is niet beter.’

Jeroen van Oijen.

Zeven kandidaten

Om tot realistische oplossingen te komen, schakelde Krijn Verwijs de hulp in van Dockwize, een innovatiehub die samen met ondernemers belangrijke transities op het gebied van water, energie en food versnelt. ‘Wij zijn geen klassieke kennispartner,’ zegt Jeroen van Oijen van Dockwize. ‘We bouwen ecosystemen rond innovatievragen. In dit geval brengen we een bedrijf met een concrete uitdaging samen met partijen die kunnen bijdragen aan de oplossing.’

De zoektocht begon breed. ‘We hebben een matrix opgesteld met ruim tweehonderd mogelijke contacten,’ vertelt Jeroen. ‘Daaruit zijn 24 serieuze kandidaten geselecteerd, die we vervolgens hebben besproken met Krijn Verwijs. Na die toetsing bleven zeven partijen over, met in totaal negen ideeën.’

Verschillende invalshoeken

De inzendingen vallen uiteen in drie categorieën: nieuwe materialen (zoals biobased kunststoffen of chemisch gerecyclede varianten), ontwerpoptimalisaties (zoals gewichtsreductie of alternatieve vormen) en biobased versies van bestaande verpakkingen. ‘We hebben bewust verschillende invalshoeken gekozen,’ zegt Jeroen. ‘Van de grondstof aan de voorkant tot het recyclingvraagstuk aan het einde van de keten. Alleen zo kun je beoordelen waar de meeste winst te behalen valt.’

Complexe puzzel van eisen

De uitdaging is niet eenvoudig, benadrukt Liesbeth. ‘De verpakking moet het product beschermen, de houdbaarheid garanderen en voldoen aan alle voedselveiligheidseisen. Tegelijk moet het milieuvriendelijker en betaalbaar zijn. En dat binnen de context van een commoditymarkt met kleine marges. Dat maakt het ingewikkeld.’

Krijn Verwijs werkt met levende mosselen, die in een zilt milieu verpakt blijven. ‘Dat maakt de omstandigheden extra veeleisend,’ zegt ze. ‘Een verpakking moet afsluiten, maar niet verstikken. Zeven dagen houdbaarheid is het minimum. En daarbij moet de verpakking gemaakt zijn van materiaal dat verantwoord verwerkt kan worden, met zo min mogelijk impact op natuur en milieu.’

Caroline Verwijs, directeur van Krijn Verwijs Yerseke.

Nulmeting

Om grip te krijgen op die complexiteit voerde het bedrijf eerst een nulmeting uit. ‘We hebben een volledige levenscyclusanalyse uitgevoerd op het hele proces van het verwerken van mosselen,’ vertelt Liesbeth. ‘Daaruit hebben we specifiek gekeken naar de stappen waarin de verpakking echt impact heeft. Die onderdelen hebben we, samen met een externe partner die gespecialiseerd is in ecologische voetafdrukberekeningen, opnieuw doorgerekend. Op basis daarvan hebben we onze nulmeting vastgesteld. Die nulmeting dient nu als nulmeting van onze 1 kg-verpakking. Zo weten we welke onderdelen de grootste impact hebben. De nulmeting gebruiken we nu als meetlat: alle nieuwe oplossingen worden aan dezelfde criteria getoetst.’

Volgens Jeroen is dat essentieel. ‘Zonder goede uitgangspunten is elke verbetering nattevingerwerk. Een LCA maakt de discussie feitelijk en voorkomt dat je oplossingen kiest die alleen op papier duurzaam lijken.’

De rol van de retailer

Een belangrijk element, dat bewust buiten de challenge is gehouden, is de invloed van de consument en de retailer op het gebruik en de afvalfase. ‘We kunnen als producent niet sturen op wat er met de verpakking gebeurt als die bij de consument is,’ zegt Liesbeth. ‘Een retailer kan daar meer invloed op uitoefenen, bijvoorbeeld via inzamelsystemen of duidelijke communicatie, maar dat ligt buiten onze regie. Daarom hebben we dit onderdeel nu niet meegenomen. Samen optrekken met retailers zou uiteindelijk wel ideaal zijn.’

Volgens Jeroen speelt ook de Europese wetgeving een rol in de complexiteit. ‘De nieuwe Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) zet de hele sector onder druk. Veel bedrijven worstelen met tegenstrijdigheden tussen milieueisen en voedselveiligheid. Een biobased folie kan perfect circulair zijn, maar wordt vervolgens afgekeurd omdat hij niet voedselveilig genoeg is. De regelgeving is niet altijd helder, terwijl 2030 snel dichterbij komt.’

Van idee naar praktijk

De komende maanden werken de zeven geselecteerde partijen hun concepten verder uit. Begin januari volgt een eerste schifting. ‘Dan bepalen we welke twee of drie ideeën doorgaan naar de testfase,’ vertelt Jeroen. ‘Die fase wordt praktischer: we testen op kleine schaal, stapelen pallets, simuleren transport en kijken hoe de verpakking zich houdt bij de klant. Dat wordt een intensief traject waarin het initiatief vooral bij Krijn Verwijs ligt.’

Liesbeth: ‘Alle deelnemende partijen zijn bij ons op locatie geweest en hebben het volledige proces gezien, van productie tot distributie. Dat is belangrijk, want een theoretisch goed idee kan in de praktijk vastlopen op iets kleins — de zuignapjes die de bakjes oppakken, of de afmetingen van de kratten waarin de producten naar de retailers gaan. Als iemand een heel andere verpakkingsvorm aandraagt, moet dat wel in ons systeem passen. Ombouwen kán, maar dan moet er een sluitende businesscase achter zitten.’

De uitdaging in perspectief

Jeroen verwacht geen wondermiddel, maar ziet de waarde vooral in het leerproces. ‘De grootste opbrengst van zo’n challenge is vaak bewustwording. Bedrijven leren scherper formuleren wat hun echte vraag is en waar ze naartoe willen. In eerdere challenges zagen we dat de eerste winst zit in kennisontwikkeling en samenwerking. Pas daarna volgen de tastbare innovaties.’

Volgens Liesbeth werkt het precies zo. ‘Het dwingt ons om dieper te kijken naar onze eigen processen en data. Dat is soms een hele zoektocht – in archieven, in oude specificaties – maar het vergroot de kennis in huis. En dat is blijvend.’

Een ketenbrede opgave

Duurzame verpakkingen vragen volgens beide gesprekspartners om samenwerking in de hele keten. ‘Iedereen heeft een rol,’ zegt Liesbeth Adam. ‘De producent die het materiaal kiest, de retailer die het product verkoopt, en de consument die bepaalt wat er met de verpakking gebeurt. Wij kunnen het niet alleen, maar we willen wel laten zien dat je als mkb’er verschil kunt maken.’

Jeroen ziet dezelfde noodzaak. ‘De transitie vraagt om heroïsche daden, zei ik laatst. We moeten de moed hebben om iets uit te proberen, ook als het niet meteen perfect is. Liever nu leren, dan straks achterlopen.’

Vooruitblik

Begin 2026 volgt de keuze voor de kansrijkste concepten, waarna de eerste praktijktesten beginnen. Als alles volgens plan verloopt, kan een nieuwe mosselverpakking binnen twee jaar realiteit zijn.

‘Het is een uitdagend traject,’ zegt de marketingmanager van Krijn Verwijs tot besluit. ‘Maar het past bij wie we als bedrijf zijn. We denken niet alleen aan vandaag, maar ook aan de volgende generaties. En als familiebedrijf willen we laten zien dat duurzaamheid geen project is, maar een manier van ondernemen.’

Tekst: Gerard Molenaar