Rabobank-analist Valeeva: ‘Molded fiber krijgt vaste plek in de markt’

Molded fiber is niet nieuw en wordt al eeuwen gebruikt, bijvoorbeeld voor eiertrays. De recente toename in aandacht komt door nieuwe technologieën en een verschuiving richting toepassingen met hogere eisen. ‘We zien de stap van traditionele toepassingen naar geavanceerde molded fiber, gemaakt van virgin vezels en met nieuwe barrières’, zei Valeeva. Volgens haar is juist die combinatie van vormvrijheid en technologische vooruitgang interessant: ‘Het unieke is dat het elke vorm kan aannemen. We verschuiven van thermogevormd plastic naar thermogevormde vezels.’

Ze signaleert dat steeds meer productcategorieën molded fiber verkennen, waaronder foodservice, retail, consumentengoederen en zelfs farmaceutische toepassingen. ‘In sommige gevallen zijn de barrières al voldoende om bijvoorbeeld levensmiddelen te beschermen’, gaf ze aan.

Regelgeving als belangrijkste motor

Een belangrijke drijvende kracht achter de ontwikkeling is regelgeving. Valeeva wees op PPWR, EPR en diverse single-use plastic bans. ‘Vrijwillige initiatieven hebben in het verleden niet geleid tot echte schaalvergroting. Regelgeving zet nu de noodzakelijke druk op de markt’, stelde ze.

Daarnaast kiezen bedrijven sneller voor oplossingen die aansluiten op bestaande recyclestromen. ‘Voor veel merken is de overstap naar een vezeloplossing eenvoudiger, omdat molded fiber relatief gemakkelijk te recyclen is binnen de bestaande infrastructuur’, aldus Valeeva.

Versnelling door technologie en investeringen

Niet alleen regelgeving maar ook technologische vooruitgang speelt een rol. Een van de recente ontwikkelingen is dry molded fiber, dat volgens Valeeva kansen biedt richting kostenreductie en efficiëntie. ‘Technologieën worden toegankelijker, efficiënter en bieden steeds vaker barrière-eigenschappen’, zei ze.

De investeringsbereidheid groeit eveneens. Valeeva: ‘We zien meer partnerschappen, capaciteitsuitbreidingen en nieuwe productiefaciliteiten, vooral in Europa. Zowel gespecialiseerde bedrijven als grote spelers in de vezel- en kunststofsector investeren of co-investeren in molded fiber.’

Tegelijkertijd blijft er concurrentie vanuit Azië. ‘Import uit China groeit erg snel en Europese bedrijven vinden het lastig om op kosten te concurreren’, gaf ze aan.

Uitdagingen richting verdere opschaling

Ondanks de kansen ziet Valeeva duidelijke knelpunten. Prestatie-eisen zoals houdbaarheid en barrières zijn in sommige toepassingen nog niet voldoende ontwikkeld. Ook printbaarheid blijft een aandachtspunt: ‘Soms zijn extra labels nodig omdat direct printen op molded fiber niet altijd werkt.’

Daarnaast noemt ze het kostenaspect als belangrijke drempel: ‘De combinatie van productiekosten en transportkosten is voor veel bedrijven nog een uitdaging.’ Ook de aanwezigheid van PFAS in sommige toepassingen leidde tot vragen uit de zaal. Valeeva benadrukte dat PFAS-vrije technologieën beschikbaar zijn, vooral vanuit Scandinavië, maar dat het wereldbeeld ongelijk is: ‘In Europa zien we duidelijke beweging richting PFAS-vrije barrières.’

Concurrentie met andere materialen

Molded fiber concurreert niet alleen met plastic, maar ook met andere papiergebaseerde oplossingen en herbruikbare systemen. ‘Alle alternatieven ontwikkelen door. Uiteindelijk moet molded fiber concurreren op kosten, printbaarheid en performance’, aldus Valeeva. De vormvrijheid blijft volgens haar een belangrijk voordeel: ‘Waar vorm essentieel is, blijft molded fiber een kansrijke optie.’

Zijn we op een kantelpunt?

De markt ontwikkelt minder snel dan eerder verwacht, gaf Valeeva toe. Toch signaleert ze dat de omstandigheden verbeterd zijn. ‘We hebben meer duidelijkheid in regelgeving en meer volwassen technologieën die vijf tot tien jaar in ontwikkeling zijn geweest.’

Volgens haar kan dit leiden tot een ‘kleine revolutie’ in het segment, vooral wanneer merken strategische keuzes niet langer uitstellen. ‘De afgelopen jaren zagen we een afwachtende houding door onzekerheid. Met meer duidelijkheid ontstaat ruimte voor echte besluiten.’

Discussie en vragen uit de zaal

Tijdens de vragenronde ging Valeeva in op uiteenlopende onderwerpen. Op de vraag of molded fiber geschikt is voor farmablisters antwoordde ze dat de technologie bestaat, maar nog in ontwikkeling is: ‘Er lopen projecten, maar farmatoepassingen hebben lange goedkeuringstrajecten.’

Over alternatieven voor polystyreen hoekbeschermers was ze kort maar duidelijk: ‘Het is haalbaar. Afhankelijk van het product kun je kiezen voor gerecycled of geavanceerder materiaal.’

Toen gevraagd werd naar de toename van virgin vezelgebruik, nuanceerde Valeeva dat beeld: ‘Het is niet zo dat recycled wordt vervangen. Het zijn twee parallelle ontwikkelingen. Recycled blijft groeien in toepassingen zoals elektronica en trays, terwijl virgin vezels juist ingezet worden voor foodcontact.’

Tot besluit legde Valeeva een vraag neer voor verdere discussie: ‘Als er duurzame oplossingen beschikbaar zijn, waarom zijn die dan nog geen onderdeel van de inkoopstrategie?’ Daarmee wilde ze bedrijven aanzetten tot reflectie, omdat volgens haar veel drempels niet technisch maar strategisch van aard zijn.