Webinar Recyclecheck 2026: negen vragen uit de praktijk

In het tweede deel van het webinar stond Van Marle uitgebreid stil bij vragen uit de praktijken en juist daar werd zichtbaar waar ontwerpers, marketeers en duurzaamheidsmanagers in de dagelijkse toepassing tegenaan lopen. Hieronder de vragen en antwoorden. 

Juist in de vragenronde werd duidelijk waar de spanning zit tussen theorie en praktijk. Hieronder de belangrijkste thema’s die aan bod kwamen, met de antwoorden van Niels van Marle samengevat en waar relevant aangevuld met citaten. 

*Tekst loopt door onder afbeelding

Nationale systemen, PPWR en RecyClass 

Een terugkerende vraag betrof de verschillen tussen nationale systemen en Europese initiatieven zoals RecyClass. Bedrijven laten verpakkingen in één land toetsen en willen die uitslag vervolgens in andere landen gebruiken. 

Van Marle was daar helder over: een RecyClass A-score is geen garantie voor een goede score in Nederland. 

“RecyClass kijkt naar Europa, wij kijken specifiek naar de Nederlandse keten. We stemmen protocollen waar mogelijk af, maar keuzes verschillen per land. Dat zie je terug in de score.” 

Hij noemde witte PET-zuivelflessen als voorbeeld: in Frankrijk en België worden die op grotere schaal gesorteerd en gerecycled, in Nederland niet. In de Nederlandse Recyclecheck worden ze daarom niet als goed recyclebaar beoordeeld, hoe positief de RecyClass-uitkomst elders ook is. 

Conclusie van Verpact: wie in Nederland tariefdifferentiatie wil aanvragen, moet altijd de Verpact Recyclecheck gebruiken. Andere certificaten (zoals Cyclos) worden niet automatisch geaccepteerd. 

Worden folies en zakjes daadwerkelijk gerecycled? 

Een praktische vraag was of folies en zakjes in de praktijk niet gewoon “verbranden” in plaats van gerecycled te worden. 

Volgens Van Marle is er in Nederland wel degelijk een keten voor flexibele verpakkingen: inzameling, sortering en recycling. Wel gaf hij aan dat de toepassing vaak beperkt is: 

“Bij flexibele verpakkingen is het vooral lastig om ze hoogwaardig te recyclen. In de praktijk worden ze vaak verwerkt tot bijvoorbeeld vuilniszakken. Hoogwaardig hergebruik staat nog in de kinderschoenen.” 

Grootte en vorm spelen een belangrijke rol. Zeer grote folies, zoals agrarische folies, kunnen door sorteerinstallaties niet goed verwerkt worden en vallen sneller uit de recyclingstroom. 

*Tekst loopt door onder afbeelding

Papieren labels op kunststof: liever niet 

Een ander terugkerend onderwerp: papieren labels op plastic verpakkingen. 

De lijn van Verpact is strikt: papier en plastic zijn slecht samen te recyclen. In de Recyclecheck voor vormvaste kunststofverpakkingen wordt daarom onderscheid gemaakt tussen: 

• vezelvast papier, dat maximaal “redelijk recyclebaar” oplevert, 

• los, open papier (bulkpapier), dat de kunststofrecycling sterk verstoort en hooguit “beperkt recyclebaar” scoort. 

Wil een fabrikant een “goed recyclebaar”-score halen, dan is de boodschap duidelijk: kies voor een passend kunststoflabel of, waar mogelijk, voor labelloos ontwerpen. 

Cellofaan: moeilijk in te passen 

Cellofaan leidde tot een inhoudelijke discussie. Het materiaal is biobased, zit qua eigenschappen tussen papier en plastic in, maar past niet goed in de bestaande recycleketens. 

“Cellofaan is vanuit milieuoogpunt misschien een interessante keuze, maar voor de recycling is het op dit moment een probleemkind,” zei Van Marle. 

Omdat cellofaan vaak gecoat of nabehandeld is, kunnen noch kunststofrecyclers, noch papierfabrieken het eenvoudig verwerken. De Recyclecheck beoordeelt daarom de recycleerbaarheid negatief, zonder iets te zeggen over de klimaat- of milieuwinst van de materiaalkeuze zelf. 

*Tekst loopt door onder afbeelding

70%-grens: tube met zware dop haalt het net niet 

Een concreet ontwerpvoorbeeld betrof een HDPE-tube met een TPE-dop die 35% van het totaalgewicht uitmaakt. Daarmee wordt de 70%-drempel voor het doelmateriaal niet gehaald. 

Verpact is daar helder in: 

“Zelfs bij 69%–31% geldt: je haalt de grens niet. De 70% is een harde grens, en die zal waarschijnlijk ook in de PPWR terugkomen.” 

Ontwerpers hebben dan in feite twee opties: de dop lichter maken of dezelfde materiaalsoort gebruiken voor tube en dop, zodat het totale gewicht van het doelmateriaal boven de 70% uitkomt. 

Mono-PET versus multilayer PET-trays 

Een andere vraag ging over PET-verpakkingen met barrièrelagen of lijmlagen, bijvoorbeeld PET-trays met co-extrusie. In sommige Europese landen kunnen recyclers dergelijke multilayers scheiden. 

De Nederlandse praktijk is anders. De belangrijkste recyclers waarmee Verpact samenwerkt, zijn alleen in staat mono-PET te verwerken. Daarom kan in de huidige Recyclecheck alleen mono-PET een “goed recyclebaar”-score krijgen. 

“Er zijn in Europa recyclers die multilayer PET kunnen scheiden, maar dat zijn niet de installaties waar het grootste deel van de Nederlandse verpakkingen naartoe gaat. Wij sluiten aan op de realiteit van onze eigen keten.” 

Van Marle verwacht dat multilayer PET-trays een belangrijk dossier worden in de Europese harmonisatie. Er gaan stemmen op om bepaalde trays, onder strikte voorwaarden, als goed recyclebaar te erkennen. Voor Nederland is dat op dit moment nog toekomstmuziek. 

*Tekst loopt door onder afbeelding

Wanneer is een topseal een aparte weggooi-eenheid? 

Bij complexe verpakkingen speelt steeds de vraag: wat reken je als aparte weggooi-eenheid? De topseal van een schaal, een sleeve, een binnenzak – het zijn allemaal onderdelen die mogelijk anders worden afgedankt. 

Van Marle verwees nadrukkelijk naar het achtergronddocument, waarin met veel voorbeelden wordt uitgelegd wanneer een component een eigen weggooi-eenheid vormt. Bij echt uitzonderlijke constructies adviseert Verpact om de vraag via het contactformulier voor te leggen, zodat de casus samen kan worden doorgenomen. 

IJsbekers en natte bekers: papier of niet? 

De vraag naar de juiste stroom voor gecoate ijsbekers bleek lastiger dan gedacht. In de registratie lopen deze bekers als papieren verpakking mee, maar in de praktijk zijn ze na gebruik nat en vervuild. 

“Een beker waar vloeibare of halfvloeibare inhoud in heeft gezeten en die nat wordt afgedankt, hoort niet in het oud papier,” benadrukte Van Marle. 

Het is een voorbeeld van de spanning tussen administratieve indeling en praktische inzameling. Voor ontwerpers is dit een signaal om niet alleen naar de materiaalcode te kijken, maar ook naar het werkelijke gebruik en afdankgedrag. 

*Tekst loopt door onder afbeelding

Biobased en biopolymeren: volumes te klein, visie in ontwikkeling 

Tot slot kwamen biobased kunststoffen ter sprake. In de huidige Recyclecheck scoren die vaak matig. Dat heeft volgens Verpact minder met de techniek te maken dan met de infrastructuur: de volumes zijn te klein voor aparte stromen en de keten is er nog niet op ingericht. 

“De scanners kunnen PLA prima herkennen. Het probleem is niet de detectie, maar het ontbreken van een rendabele sorteerstroom en recycler,” aldus Van Marle. 

Binnen Verpact wordt gewerkt aan een visie op biopolymeren, met de vraag hoe deze materialen in een toekomstige circulaire economie een plek kunnen krijgen. 

Belangrijk is het onderscheid tussen: 

• nieuw-gedefinieerde biopolymeren zoals PLA, waarvoor nog geen volwassen keten bestaat, 
• en ‘drop-in’ biopolymeren (bio-PE, bio-PP, bio-PET) die chemisch identiek zijn aan fossiele varianten. 
  

Die laatste categorie kan volgens Van Marle gewoon in de bestaande recyclestromen mee en wordt in de Recyclecheck en tariefdifferentiatie net zo beoordeeld als de fossiele variant.